Een nieuw tijdperk voor recreatief vliegen in de VS, en waar blijft EASA?
~ door Joop Sint Jago ~
Diegenen die de General Aviation in de VS volgen, kunnen er de komende dagen, weken en maanden en misschien wel jaren niet omheen: MOSAIC! Want op 22 juli jl. heeft de Amerikaanse luchtvaartautoriteit FAA tijdens een presentatie op Oshkosh Airshow, de definitieve regels gepubliceerd voor de langverwachte MOSAIC (Modernization of Special Airworthiness Certification). Deze nieuwe regelgeving vormt een grote stap voorwaarts voor recreatief vliegen in de VS en maakt het vliegen toegankelijker, betaalbaarder en innovatiever.
Wat is MOSAIC?
MOSAIC is een hervorming van de regels rond de Light Sport Aircraft (LSA) en de Sport Pilot License (SPL). Een SPL is in het kort een beperkte PPL. Een “Medical” is niet vereist, een geldig rijbewijs is voldoende. Waar de oude regels LSA's beperkten tot 1320 lbs (600 kg), maximaal twee zitplaatsen, vaste propeller en vast landingsgestel, laat MOSAIC nu veel meer toe. Het is nu nog te vroeg en ook buiten de scope van deze blog om de exacte details van MOSAIC te beschrijven. Er loopt nu een inspraakronde en dat betekent dat zaken nog kunnen veranderen.
Maar in het algemeen dient MOSAIC gezien te worden als een uitbreiding van de mogelijkheden voor zowel de vlieger (Bevoegdheden SPL) als de ontwikkeling en gebruik van vliegtuigen (LSA). In deze discussie worden de termen LSA en SPL steeds naast en door elkaar gebuikt maar besef dat het twee losse onderdelen van MOSAIC zijn.
Voorbeeld:
Onder MOSAIC zou een C-182-achtige vliegtuig (4 zitplaatsen) gebouwd kunnen worden als LSA. Die zou gevlogen kunnen worden door iemand met een SPL, maar dan alleen met één passagier (SPL beperking). Met een PPL kan er gewoon met drie passagiers worden gevlogen.
LSA ontwikkeling.
Dus LSA en SPL worden als vehikel gebruikt om de regels rondom de recreatieve luchtvaart te verlichten. Zoals eerder gezegd is één van de belangrijkste veranderingen het loslaten van het gewichtslimiet. De “Elephant in de room” hier is de eis m.b.t. de overtreksnelheid. Want ook onder de nieuwe regels dient dit, ten behoeve van de veiligheid, laag te zijn.
Een C-182 zou kunnen kwalificeren als “MOSAIC LSA” al is het momenteel niet duidelijk onder welke voorwaarden een bestaand exemplaar met een typecertificaat onder de MOSAIC-regels gevlogen en (zelf) onderhouden zou kunnen worden.
Maar belangrijker is de verwachting dat fabrikanten, nu ze in staat zijn gesteld om nieuwe LSA toestellen gaan ontwikkelen die zwaarder en robuuster zijn (vliegscholen), dit ook zullen doen en dat er een nieuwe generatie vliegtuigen op de markt komt die, zolang ze recreatief worden gebruikt, onder een licht regime gevlogen en onderhouden kunnen worden.
Mosaic staat alle soorten voortstuwing toe. Zuigermotor, elektrisch, turboprop, jet. Allemaal toegestaan. Ik geloof dat alleen raketaandrijving uitgesloten is.
De implementatie van de piloot- en onderhoudsregels is voorzien voor oktober 2025, met certificeringsregels voor fabrikanten vanaf juli 2026.
En in Europa?
EASA heeft sinds 2012 wel de intentie uitgesproken om de regelgeving proportioneel te maken. Dat heeft geleid tot enkele kleine stappen zoals:
• De LAPL als lichtere licentie dan de PPL
• Part-ML voor eenvoudiger onderhoud
• Nationale 600 kg UL-regelingen (zoals in Duitsland)
Maar in vergelijking met MOSAIC zijn dit incrementele verbeteringen, geen fundamentele herziening.
Gemiste kans: de MLA als nationale categorie
Wat de situatie in Europa bemoeilijkt, is dat MLA's (microlights) geen EASA-luchtvaartuigen zijn, maar onder nationale wetgeving vallen. Dat betekent dat:
• MLA-licenties niet geldig zijn buiten het land van afgifte
• Er geen geharmoniseerde EU-brede markt is voor deze toestellen
• De opleidings- en medische eisen per land verschillen
• MLA-vliegers in veel landen geen toegang hebben tot luchtruim klasse C/D
In plaats van recreatief vliegen EASA-breed te harmoniseren en moderniseren, is er een lappendeken ontstaan van regels, grenzen en belemmeringen.
EASA Part 21L (light) is ontworpen om onder een lichtere regime (declared process) de ontwikkeling van nieuwe vliegtuigen mogelijk te maken. Maar de voortgang Part 21L verloopt zeer traag. Part M-light is met veel vertraging ingevoerd en biedt buiten het zweefvliegen maar weinig faciliteiten.
De FAA heeft met MOSAIC een gedurfde modernisering doorgevoerd die recreatief vliegen in de VS aantrekkelijker maakt dan ooit. Terwijl dit, vóór MOSAIC al, het land van de onbegrensde mogelijkheden.
Europa daarentegen is achtergebleven in fragmentatie en voorzichtigheid. Kijk alleen al naar de soap rond de invoering van MLA 600kg. Als Europa echt wil inzetten op luchtvaart voor de toekomst, met innovatieve, duurzame en veilige vliegtuigen, dan moet het ook werk maken van een geharmoniseerd EASA-beleid voor recreatieve luchtvaart. Het loslaten van MLA naar nationale wetgeving toendertijd was, naar mijn mening, een historische gemiste kans. Ingegeven door de Europese landen (De Grote Drie) die maar al te graag wilden vasthouden aan eigen visie en belangen. En dat geldt natuurlijk ook voor Amateurbouw. Het is niet eens zo lang geleden dat we een Permit To Fly moesten aanvragen om ons buurland België te mogen overvliegen.
In de tussentijd zien wij dat er in Nederland en Europa steeds meer beperkingen worden opgeworpen en dat er niet veel terechtkomt van het voornemen recreatieve luchtvaart toegankelijker te maken.
Maar laten we voorlopig Mosaic volgen en kijken wat daar allemaal voor moois uit komt.