Door: Ger May
Toen we in 2018 bij Dick op bezoek waren konden we niet bevroeden dat hij en die werkplaats met de boerderij en het daar in wording zijnde Fokker D7 project van de hand zou doen. Zaterdag 26 november zijn we in de nieuwe werkplaats in een hoek van een grote bollenschuur, letterlijk hoog en droog en letterlijk naast de oude plek. En wat een weerzien weer met een heel aantal NVAVers, iets wat we allemaal heftig gemist hebben.
(download-link onderaan de pagina)
Dick gaf er een mooie presentatie van de zelfbouw en restauratie avonturen die hij tot nu uitgevoerd heeft. Als eerste de PH-FUN Aeronca 7AC uit 1946, een langlopend restauratieproject dat al een aantal jaren geleden tot vliegen kwam. Het was ongetwijfeld langlopend doordat Dick in die tijd heel actief was in de NVAV en toen onder andere ons clubblad You Fly, de voorloper van Profiel, verzorgde. Het toestel is, nadat het vlieg klaar was, achtervolgd door kleine pech (o.a. hoogteroer door iemand beschadigd in de Pionier Hangaar) en zeer grote pech. Het toestel was van Midden-Zeeland verhuisd naar Hoogeveen om vervolgens echt beschadigd te raken. In de nacht van 4 op 5 juni 2019 werd tijdens een heftige storm de hele hangaar waarin het toestel stond weggevaagd.
De D7 in Berkhout moest plaats maken voor de Aeronca, die is weer gerepareerd en staat nu op Middenmeer. Zoon Tim vliegt er nu mee. Na de Aeronca kocht Dick een Harvard om te restaureren, een forse investering die hij van de hand gedaan heeft om in zijn vorige huis een comfortabele keuken te kunnen bekostigen. Dick matig blij, heeft er zelfs toch een beetje spijt van maar zijn lief was heel blij. En zij nog steeds met Dick want ze kwam ook even bij hem en onze meeting kijken of we wel goed van koffie e.d. voorzien waren. Goud! In zijn Fokker tijd heef hij de restauratie van een Fokker D7 vanuit de fabriek begeleid, dit toestel is naar Soesterberg gegaan. Parallel daaraan is hij met de opgedane kennis in Berkhout begonnen aan een eigen vliegwaardige D7 replica. Via het Aviodrome was een deal dat er een originele watergekoelde BMW 16o PK motor op zou komen en dat het toestel eigendom zou worden van de stichting Vrienden van het Aviodrome. Parallel daaraan heeft Dick jaren met veel plezier in het Aviodrome in het zicht van publiek aan nieuwe vleugels voor de Fokker S4 gewerkt. Door de vele mooie gesprekken viel de voortgang niet altijd mee maar bleek Dick ook zeer waardevolle contacten te kunnen leggen.
Door de veranderde situatie met het Aviodrome zijn beide projecten tot een onbevredigend einde gekomen en is de D7 naar het Aviodrome verhuisd. Uiteraard had Dick ondertussen tijd over (HOE dan???) om parallel daaraan onderzoek te doen naar een volgend project thuis. Het nieuw te kiezen project moest zo veel mogelijk houtbouw zijn en beslist Nederlands zijn. Dit keer geen Fokker maar in ieder geval wel een tweezitter waar geen vliegende replica van is. Na wikken en wegen is de keuze gemaakt voor de Pander E. Dit toestel werd gebouwd door de Pander meubelfabriek in ’s-Gravenhage en is van Nederlandse historische betekenis als opleidingsvliegtuig. De eerste twee Pander EC toestellen werden in 1927 aan de Rotterdamsche Aero Club geleverd. Om financiële redenen werd de scholing in 1929 van de club afgesplitst en de Nationale Luchtvaart School opgericht met inmiddels drie Panders en later zelfs 7, 8 en uiteindelijk 9. Mooie, goede vliegtuigen met in de loop der jaren verdere ontwikkeling (subtypes C, F en G) met diverse motoren die één ding gemeen hadden: uiterst onbetrouwbaar. De nodige Pander E’s hebben een kraak gemaakt maar hout is relatief gemakkelijk te repareren.
Opvallend is de hoeveelheid research die er in het project gaat zitten en, zoals Dick mooi uit wist te leggen, hoe mooi het is dat je mensen om je heen hebt die je helpen in structurele berekeningen en de ongelofelijk zoektocht naar informatie. En hoe je onverwacht mazzel kunt hebben. Originele tekeningen zijn er niet maar vervolgens blijkt er een medewerker van Pander ooit met de hand allerlei maatschetsen gemaakt te hebben van fittingen en details van de E die het maken van de detailtekeningen mogelijk maakten. Recent werden bij graafwerkzaamheden de resten van een E op vliegveld Groningen gevonden. Het toestel was daar gebaseerd, is op een gegeven moment gekraakt, heeft jaren in de hoek van een hangaar gestaan om vervolgens in een groot afval gat gegooid te worden (iedereen van plattelands afkomst kent dat) Alleen de metalen onderdelen zijn over gebleven, Dick heeft alles doorgespit en maten opgenomen om correcties op de tekeningen te maken. Ook bleek daar dat de pedalen wezenlijk anders zijn dan hij eerder uit tekeningen en foto’s heeft kunnen reconstrueren. Hij denk er nog over na of hij ze aan gaat passen. Ook de staartschaats constructie dient qua sterkte aangepast en op slimme manier van een wieltje voorzien te worden om niet uitsluitend op graspiestes aangewezen te zijn. Ruwbouw romp, pakken vleugelribben en de hoofdliggers hebben we kunnen zien hoewel de meeste aandacht naar Dick zelf ging met zijn mooie zeer onderhoudende verhaal.
Uiteindelijk doel van het project is om het toestel vliegend gereed te hebben voor de festiviteiten van het 100 jarig bestaan van de Rotterdamsche Aero Club in 2026. Als dat lukt, en Dick gaat er voor, dan zou een hele mooie cirkel rond zijn.
Nu stop ik, Dick is zelf nog van plan een boek over zijn project(en) te schrijven. Dat hij ook dat goed kan weten we allemaal.
